ظروف Pet | ظروف یکبار مصرف Pet
بهساز پلیمر سازنده دستگاه تولید ورق پت و سازنده خط تولید ظروف یکبار مصرف پت
انواع ظروف یکبار مصرف به ترتیب میزان مصرف عبارتند از:
ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ، ظروف یکبار مصرف فومی، ظروف یکبار مصرف کاغذی ، ظروف یکبار مصرف آلومینیومی و ظروف یکبار مصرف گیاهی . هر کدام از این نوع ظروف مزایا و معایب خودش را دارد که به آن اشاره خواهیم کرد. قبل از اینکه به ویژگی های هر نوع از این ظروف بپردازیم، لازم است با انواع پلیمرهاي مصنوعی مورد استفاده در تهیه این ظروف آشنا شوید که عبارتند از:
- PS پلی استایرن
- PETE Or PET پلی اتیلن ترفتالات
- PE پلی اتیلن
- PP پلی پروپلین
- PC پلی کربنات
- PVC پلی وینیل کلراید
- PA پلی آمین
در هنگام استفاده از ظروف یکبار مصرف بهتر است به این علائم اختصاری که در کف ظرف حک می شود، توجه فرمایید.
انواع ظروف یکبار مصرف از نظر حجم
ظروف یکبار مصرف از نظر حجم عبارتند از ظروف 100 تا 500 گرم، 500 تا 1000 گرم و 1000 تا 3000 گرم.
همچنین این ظروف در انواع در دار و بدون در، ظروف پانچ دار و … تقسیم بندی می شوند.
انواع ظروف یکبار مصرف از نظر جنس
درطول 50 سال اخیر، استفاده ازمحصولات پلاستیک در بسته بندی انواع مواد غذایی و نوشیدنی ها و یا به شکل ظروف یکبار مصرف، افزایش چشمگیر داشته است، بطوریکه عصر حاضررا ، عصر پلاستیک نامیده اند. پلاستیک هایی که برای تماس با مواد غذایی ، به کار می روند ، عمدتاً از منابع نفتی استخراح می گردند. به طور کلی پلاستیکها، پلیمرهایی هستند که از مواد اولیهای به نام مونومر ساخته شده اند. مونومرها موادی سمی بوده و برای سلامت انسان مضر هستند و پلیمرها خنثی بوده و مشکلی ندارند، اما اشکال کار اینجاست که معمولاً در فرایند تهیه پلیمرها مقداری مونومرها قابل جدا شدن باقی میماند. به همین دلیل اگراز ظروف یکبار مصرف نامر غوب ویا نامناسب جهت نگهداری مواد غذایی استفاده شودف احتمال مهاجرت این مونومرها سمی به ماده غذایی وجود دارد .بنابرین در استفاده از پلاستیکها به عنوان ظروف غذا باید بسیار احتیاط کرده و ازهرنوع پلاستیکی جهت مواد غذایی استفاده نشود.
نکته مهم دیگر در استفاده از ظروف یک بار مصرف به نوع رنگی این ظروف مربوط میشود که استفاده از آنها احتیاط بیشتری را میطلبد، چرا که اصولاً جنس یک بار مصرفها به گونهای است که توانایی نگهداری رنگ را ندارند و هنگام تماس با چای یا غذای داغ رنگ موجود حل شده و لایه ای از آن همراه غذا وارد بدن میشود. در هنگام استفاده از ظروف یک بار مصرف باید به علامت اختصاری که در کف ظرف حک شده است، توجه کرد.چون در صورت استفاده نادرست از این محصولات مشکلات زیاد بهداشتی در اثرمهاجرت منومرهای شیمیایی از ظروف یکبار مصرف به ماده غذایی مشکلات فراوانی مانند: انواع اختلالات گوارشی و ریوی، وهمچنین سرطان و سایر بیماریهای غیرواگیر برای مصرف کننده بوجود خواهد آورد
نکتهای که کارشناسان به تازگی نسبت به آن هشدار میدهند این است که در ایران پیویسیهای اســـتاندارد (food grade) برای بستهبندی مواد غذایی و بهداشتی تولید نمیشود و از نوع صنعتی این مواد، بدون توجه به مضراتشان، در صنایع غذایی و بهداشتی استفاده میشود.
در شرایطی که در تمام دنیا استفاده از پیویسی صنعتی برای مصارف غذایی و بستهبندی به طور کامل منسوخ شده است و حتی اخیرا برای لوازم منزل و اسباببازی نیز این محدودیت در جهان به وجود آمده، به گفته کارشناسان، در ایران به رغم نظارت وزارت بهداشت، همچنان به دلیل صرفههای اقتصادی، گروهی از تولیدکنندگان همچنان از موادی استفاده میکنند که تاثیر آنها بر سلامت مردم در درازمدت آشکار میشود.
براساس دستور العملهای موجود بسته بندی مواد غذایی خشک و تر در زمان پر نمودن و نگهداری مواد غذایی یا حمل و نقل آن در انواع ظروف PVC ممنوع می باشد. بطور کلی ظروف یک بار مصرف بیرنگ و شفاف فقط برای اغذیه و نوشیدنیهای سرد مناسب هستند و نباید برای نوشیدنیها و غذاهای داغ استفاده شوند. همچنین ظروف یک بار مصرف سفید رنگ و فوم دار برای مواد غذایی سرد، گرم و مرطوب مناسب هستند، ولی برای مواد غذایی داغ نباید استفاده شوند .مثلاً برای پیتزایی که در دمای 140 درجه سانتیگراد طبخ میشود، توصیه نمیشود.
PETE / PET پلی اتیلن ترفتالات:
بیشترین استفاده از آن در تولید ظروف بطري هاي آب آشامیدنی می باشد. استفاده در تولید بطری های نوشیدنی و ظرف سس ها از دیگر کاربرد های آن است، نسبتا بی خطرند اما بدلیل متخلخل بودن آن امکان نفوذ باکتری ها به درون بطری وجود دارد پس متاسفم که بگویم بهتر است آنها را استفاده مجدد نکنید و به زباله های خشک بسپارید.
ظروف پت از ترکیب هیدروکربن های نفت خام شامل اسید ترفتالیک و اتیلن گلیکول تشکیل شده است و با افزودن بعضی از کاتالیزورها در شرایط صنعتی بدست می آیند؛ این مواد با قرار گرفتن در حرارت (معمولا بین دمای 180تا 200 درجه) شروع به ذوب شدن کرده و فرم الاستیکی را بوجود میآورند؛ و سپس توسط دستگاههای مخصوص، سرد شده و با توجه به نوع کالای مورد نظر به مواد شکل داده شده و قالب گیری میشوند .
ترکیب عالی و تنوع بالا در تولید ظروف پت باعث شده است که این کالا به عنوان یکی از پرکاربردترین پلیمر ها در صنعت شناخته شود. در اکثر نقاط جهان پت (پلی اتیلن ترفتالات) برای تولید الیاف پلی استری استفاده می شود اما در ایران بیشترین استفاده از پلیمر پت، در ساخت ظروف پت است که کاربردهای دیگری دارد از جمله این کاربردها می توان به تولید بطری های آشامیدنی همچنین بسته بندی مواد غذایی، دارویی و بهداشتی اشاره کرد.
ویژگی های ظروف Pet
- تنوع در نحوه فرایند فراوری این ظروف امکان تولید انواع مختلفی از ظروف پت را فراهم می آورد که هر کدام از آنها ویژگی های مختص به خود را داراست
- ظروف پت از لحاظ اندازه، استحکام، انعطاف پذیری و همچنین میزان شفافیت بر اساس نوع کاربردشان متنوع هستند اما در این نوشتار ما به طور کلی ویژگیهای مشترک این ظروف را در زیر به اختصار توضیح می دهیم
- ظروف پت دارای پوششی بسیار مقاوم در برابر گرما و فشار میباشد
- این ظروف با استفاده از ترکیبات عالی پلی استر از استحکام بالایی در برابر شکنندگی و ضربه پذیری برخوردار است و از طرفی نفوذ ناپذیری ظروف پت از نشت مواد و رطوبت جلوگیری میکند.
- ظروف پت بسیار سبک و با دوام است و بستن و باز کردن درب آنها به راحتی انجام میگیرد.
- عدم تاثیر گذاری ظروف پت بر روی طعم مواد غذایی و همچنین مقرون به صرفه بودن این محصول توانسته است نظر تولیدکنندگان مواد غذایی و نوشیدنی را به خود جلب کند
- ظروف پت ظاهری شفاف دارد و به دلیل داشتن وزن کم، حمل و نقل آسانی دارد و از این رو از طرف عامه مردم نیز مورد استقبال مواجه شده است.
بر اساس آزمایشات انجام شده ظروف پت برخلاف اکثر مواد پلاستیکی موجود در بازار، مسئله ای را در برخورد با مواد غذایی ایجاد نمیکند اما باید توجه داشت که طبق تحقیقات، نگهداری ظروف پت در دمای کمتر از منفی 30 درجه توصیه نمیشود.
همانطور که میدانید ظروف پت در بین محصولات پلیمری بسیار شناخته شده است این ظروف که از مادهی اولیه ای با نام علمی پلی اتیلن ترفتالات ( PET) تولید می شوند در خانواده پلی استر ها قرار میگیرند.
ظروف پت از ترکیب هیدروکربن های نفت خام شامل اسید ترفتالیک و اتیلن گلیکول تشکیل شده است و با افزودن بعضی از کاتالیزورها در شرایط صنعتی بدست می آیند؛ این مواد با قرار گرفتن در حرارت (معمولا بین دمای 180تا 200 درجه) شروع به ذوب شدن کرده و فرم الاستیکی را بوجود میآورند؛ و سپس توسط دستگاههای مخصوص، سرد شده و با توجه به نوع کالای مورد نظر به مواد شکل داده شده و قالب گیری میشوند .
ترکیب عالی و تنوع بالا در تولید ظروف پت باعث شده است که این کالا به عنوان یکی از پرکاربردترین پلیمر ها در صنعت شناخته شود. در اکثر نقاط جهان پت (پلی اتیلن ترفتالات) برای تولید الیاف پلی استری استفاده می شود اما در ایران بیشترین استفاده از پلیمر پت، در ساخت ظروف پت است که کاربردهای دیگری دارد از جمله این کاربردها می توان به تولید بطری های آشامیدنی همچنین بسته بندی مواد غذایی، دارویی و بهداشتی اشاره کرد.
موارد استفاده ظروف Pet
اولین ظروف پت در سال 1973 تولید شد؛ این محصولات به صورت ابتدایی در مصارف پزشکی مورد استفاده قرار می گرفت و کسی شناخت چندانی نسبت به گستردگی کاربرد این ماده نداشت اما امروزه با پیشرفت علم طیف وسیعی از کاربرد ظروف پت در صنایع داخلی به چشم میخورد که درصد بالایی از آنها در تولید بطری ها استفاده میشود
- تولید بطری های آب ، نوشابه ، ماءالشعیر و دیگر نوشیدنی ها با استفاده از ظروف پت در مقابل استفاده از ظروف فلزی یا شیشه ای علاوه بر کاهش هزینه تمام شده محصول استاندارد های بالاتری را از لحاظ کیفیت و سلامت دارا میباشد .
- ظروف پت در تولید قوطی روغن های گیاهی و حتی برای بسته بندی نان و شیرینی نیز مناسب است
- از موارد دیگر مصرف ظروف پت میتوان به کاربرد این ظروف پر طرفدار در بسته بندی مواد آرایشی و بهداشتی اشاره کرد.
- ظروف پت به دلیل مقاوم بودن و استحکام مکانیکی در برابر اشعهی مایکروویو میتوانند در تولید ظروف قابل استفاده در مایکروویو نیز مفید واقع شوند.
- قدرت این ظروف تا اندازه ایست که به عنوان محفظهی انواع پودرهای شوینده ، دانه های خوراکی ، ابزار آلات مانند پیچ و مهره و سایر مواد شیمیایی نیز استفاده میشوند.
- از سوی دیگر اقبال عمومی مردم نسبت به ظروف پت ، سبب شده تا تولیدکنندگان دیگر محصولات نیز جهت بسته بندی به این بازار بزرگ سوق پیدا کنند.
ظروف Pet در طبیعت و بازیافت آن
در کنار مصارف بیشمار ظروف پت و تاثیر بسزای آن در صنایع مختلف تنها موردی که درباره ظروف پت جای نگرانی دارد تجزیه طولانی مدت آن و احتمال ایجاد آسیب برای محیط زیست است که امروزه این مسئله نیاز به توجه ویژهای دارد.
در طول روز حدوداً 2 میلیون و پانصد هزار بطری پت دور انداخته می شود و این مقدار هر لحظه در حال افزایش است؛ وزن کم و حجم بالایی که ظروف پت دارند مشکلات زیادی را هنگام حمل و نقل و دفن این زباله ها بوجود میآورد ضمن این که تجزیه کامل این محصول حدود 300 سال به طول می انجامد. با افزایش میزان استفاده از این محصول بازیافت ظروف پت به طور جدی در دستور کار قرار گرفته است.
بازیافت این ظروف علاوه بر کاهش میزان حجم زباله ها می تواند وابستگی به مواد اولیه ی این ماده را که اغلب وارداتی هستند به طور چشمگیری کاهش دهد؛ علاوه بر این می توان با بازیافت ظروف پت محصولاتی چون الیاف پارچه ای ، ورق های بسته بندی و قطعات خودرو را نیز تولید کرد و سهمی از اشتغال زایی را به این بازار اختصاص داد..
تولیدکنندگان ظروف پت خوب میدانند که کیفیت ظروف پت تولید شده در کاربردهایی مانند بسته بندی مواد غذایی تا حد زیادی به کیفیت مواد اولیه آن وابسته است؛ خلوص و وزن مولکولی بالای مواد اولیه استفاده شده در این ظروف باعث افزایش خلوص مواد تولیدی شده و محصولات با کیفیت تری را ارائه خواهند کرد.
علائم مخصوص ظروف یکبار مصرف
تولید كننده ظروف یکبار مصرف با درج این علائم، سعی در اطلاع رسانی کاربرد صحیح ظروف یکبارمصرف به مصرف كننده را دارد.
هر یك از این علائم نشانگر نوع مصرف و كاربرد صحیح ظروف یكبار مصرف است.
مصرف کنندگان ظروف یکبار مصرف بایستی به نام تولید کننده ظروف یکبار مصرف و همچنین پروانه بهداشتی ساخت ظرف یکبارمصرف توجه نماید.
- از خرید محصولات بی نام و فاقد پروانه بهداشتی ساخت خودداری نمایند.
- ظروف پلی اتیلنی (PE) برای بسته بندی و نگهداری روغن، سركه و محصولات لبنی (شیر و دوغ) و مواد غذایی با حرارت بالا و مرطوب مناسب است.
- استفاده از ظروف پلی پروپیلنی (PP) برای بسته بندی محصولات لبنی ( ماست، خامه، پنیر ) و همچنین زیتون و مواد غذایی با حرارت بالا و مرطوب بلامانع بوده و اخیرا در جهان به جای لیوانهای یكبار مصرف شفاف از لیوانهای پلی پروپیلنی استفاده میشود.
- ظروف پلی استایرنی شفاف كه به نام(GPPS) نیز معروف است برای تولید لیوان و ظروف یكبار مصرف فقط برای مواد غذایی در دمای معمولی توصیه میشود.
- از گرم كردن مواد غذایی داخل ظروف یکبار مصرف در مایكروفر خودداری شود.
- همچنین ظروف پلی استایرن كریستال برای بسته بندی روغنهای خوراكی، مارگارین و تمامی محصولاتی كه لایه خارجی آنها چربی بوده و در تماس با بسته بندی است، ممنوع است.
- ظروف پلی استایرنی فوم دار (EPS) و ظروف پلی استایرنی (HIPS) نباید برای بسته بندی آن دسته از مواد غذایی (خوراكی و آشامیدنی )كه در زمان پرشدن، نگهداری یا مصرف دما بالاتر از 65 درجه سانتی گراد دارند، استفاده شود.
نکات و توصیه ها درباره استفاده از ظروف یکبار مصرف
- ظروف یکبار مصرف پلاستيكي يكي از عوامل تاثیر گذار بر بروز انواع سرطان و بيماريها ی گوارشی محسوب ميشوند و می توانند آلرژی زا باشد.
- استفاده دراز مدت از اين ظروف موجب ایجاد خستگي و مشکلات عصبی مي شود .
- بازيافت این ظروف با مشکل مواجه شده و حدود ۳۰۰-۵۰۰ سال طول می کشد تا تجزیه شوند.
- حتما ظروف يكبار مصرف پلاستيكي را از مراكز معتبر خریداری شود.ظروفي را که استفاده می کنید حتما از وزارت بهداشت ، مجوز ساخت داشته باشند.
- از بطري هاي آب معدني و نوشابه به صورت مکرر استفاده نکنید.
- سعی کنید به صورت مداوم و پیوسته از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و فومی و کاغذی استفاده نکنید.
هرگونه کپی برداری از مطالب سایت بدون درج منبع پیگرد قانونی خواهد داشت.
امیدواریم مطالب فوق مفید بوده باشد